Fakultet za medije i komunikacije, Beograd
Institut za kriminološka i sociološka istraživanja
Primljeno: 24. marta 2021. godine
Prihvaćeno: 11. maja 2021. godine
UDK: 159.923.072 159.922.8.072
Strane: 69-84
doi: doi.org/10.47152/ziksi2021014
Mračna Tetrada je psihološki koncept koji opisuje amoralnu i antisocijalnu strnau ljudske ličnosti pomoću četiri crte - Makijavelizma, narcizma, psihopatije i sadizma. Cilj ovog istraživanja bio je ispitati vezu između dimenzija Mračne Tetrade ličnosti, nepovoljnog sredinskog okuženja tokom razvoja i konzumacije psihoaktivnih supstanci (PAS). Korišćenjem “online“ ankete u prikupljen je uzorak od 239 ispitanika (55.65% ženskih ispitanika). Rezultati su pokazali da je psihopatija najvažniji prediktor upotrebe PAS-a jer nezavisno pozitivno predviđa sve ispitivane klase psihoaktivnih supstanci. Narcizam je pokazao nezavistan pozitivan doprinos pri predikciji konzumacije cigareta i kanabisa ali i ukupne mere upotrebe supstanci. Makijavelizam i sadizam su imali pozitivne korelacije sa nekim od ispitivanih kriterijuma ali ne i nezavistan doprinos u regresionim modelima što znači da se detektovane bivarijantne asocijacije mogu svesti na relacije između drugih mračnih crta i konzumacije PAS-a, najverovatnije psihopatije. Nisu pronađene veze između nepovoljne sredine i kreterijumskih varijabli kao ni interakcije mračnih crta i sredine pri predikciji. U radu se diskutuju implikacije nalaza uzimajući u obzir i ograničenja samog istraživanja.
KLJUČNE REČI: mračna tetrada, psihoaktivne supstance, nepovoljna sredina
